Kruitvaatjes

vraag:
Onlangs ben ik in het bezit gekomen van twee vermoedelijk kruitvaatjes. De persoon van wie ze afkomstig zijn, dacht dat het was om drinken in te doen. Maar dit betwijfel ik. Ik zou het erg leuk vinden om te weten of dit inderdaad kruitvaatjes zijn, en zo ja, uit welke tijd en uit welk land ze afkomstig zijn. Eén van de vaatjes is duidelijk afkomstig uit Amerika. Van de ander heb ik geen idee. Het vaatje met de munten heeft onderaan een merkje, "mardue" met een slang en daaronder "deposer" - als ik het tenminste goed heb gezien. Tevens is deze aan de voorkant bewerkt met motiefjes en aan de achterkant met bladmotieven, maar deze zijn grotendeels afgesleten. Het vaatje met de munten is 21 cm. hoog, de ander 23 cm. Ik zou het bijzonder op prijs stellen, als u mij hierover informatie zou kunnen verschaffen.

antwoord:
Naar aanleiding van uw informatieverzoek, kan ik u het volgende mededelen: De voorwerpen waarvan u foto’s heeft gezonden zijn inderdaad kruitvaatjes. Deze werden gebruikt om geweren en pistolen mee te laden. Het koperen exemplaar is inderdaad Amerikaans, en van een model dat rond 1850-1870 in gebruik was. Het toont bovenin de Amerikaanse adelaar, met daaronder twee handen die elkaar vasthouden en de verbroedering verbeelden temidden van de sterren die symbool staat voor de Verenigde Staten. Ik moet u evenwel waarschuwen dat van dit soort kruitvaatjes veel replica’s in omloop zijn. Het is moeilijk om op basis van de foto’s te oordelen of het hier om een origineel of om een replica gaat. Het opschrift op het exemplaar met de muntjes moet waarschijnlijk gelezen worden als “marque deposée”, oftewel gedeponeerd merk. Gezien de ornamentering zouden wij deze in de Arabische wereld willen plaatsen. Mogelijk zou het ook Noord-Afrikaans kunnen zijn. Wellicht dat u met een muntexpert kunt uitzoeken wat voor muntjes het betreft en zou dit een aanwijzing kunnen zijn voor de exacte regio waar dit kruitvat vandaan komt. Wij zouden het willen dateren als 19e of begin 20e eeuws, maar dit is moeilijk te zeggen. Mogelijk dat ook hier de munten met hun Arabische opschriften aanwijzingen zouden geven in de exactere tijdsbepaling.